ΒΑΤΙΚΑΝΟ-ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ: Θάβοντας το παρελθόν
Η Licha de la Cuadra ήταν η πρώτη πρόεδρος των Γιαγιάδων της Πλατείας Μαΐου, όταν η ένωση ιδρύθηκε το 1977 ζητώντας να μάθει την τύχη απαχθέντων συγγενών τους, θυμάτων της στρατιωτικής δικτατορίας του Jorge Rafael Videla (1976-1983).
Η γιαγιά Licha de la Cuadra αναζητούσε τότε την απαχθείσα εγγονή της. Η απάντηση που πήρε είναι πως «βρίσκεται σε καλά χέρια και δε γυρίζει πίσω». Ο άνθρωπος που της έδωσε την απάντηση αυτή ήταν ο επικεφαλής του αργεντινικού ιησουίτικου τάγματος Jorge Mario Bergoglio – ο σημερινός Πάπας Φραγκίσκος ο Α’.
Η δήλωση αυτή αποτέλεσε το περιεχόμενο της πρώτης δημόσιας καταγγελίας κατά του προσώπου του Bergoglio. Όπως αναφέραμε στο φ. 546 της ΝΠ, η αργεντινική Εκκλησία χαιρέτισε το στρατιωτικό πραξικόπημα κατά την επιβολή του, εγκαινιάζοντας με αυτόν τον τρόπο την αγαστή τους συνεργασία. Δεν δέχθηκαν όμως όλοι τη συνενοχή στην κρατική τρομοκρατία που ακολούθησε. Αρκετοί ιερωμένοι αντιστεκόμενους στις μεθόδους της δικτατορίας και προασπίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα στάλθηκαν άρον άρον στις φυλακές για να έχουν το ίδιο τραγικό τέλος με τα χιλιάδες άλλα θύματα της «κεντρώας» -κατά την έκφραση τότε του ΚΚΕ- δικτατορίας του Βιντέλα.
Μια περονική [δεξιά] ομάδα αντιπολιτευόμενων νέων με το όνομα Guardia de Hierro (Σιδηρά Φρουρά) φιλοξένησε στις γραμμές της αρκετούς ιησουίτες πνευματικούς καθοδηγητές. Ανάμεσα τους, τον 30χρονο τότε Bergoglio. Η ομάδα έφερε αντιστασιακό προσωπείο, όμως στην πραγματικότητα αποτέλεσε σύνδεσμο του ναυάρχου Emilio Eduardo Massera, ενός εκ των τριών ισχυρών ανδρών της δικτατορίας Videla. Η δράση του Bergoglio στηρίχτηκε στη σχέση του με τον καταπιεστικό μηχανισμό και την αμφιπρόσωπη στάση που κράτησε μέσα από τη συμμετοχή του στην παραπάνω ομάδα κι έπειτα.
Οι καταγγελίες δε σταματάνε με τη γιαγιά Licha, η οποία απεβίωσε το 1999. Ο ιησουίτης ιερωμένος Osvaldo Yorio, φυλακισμένος και βασανισμένος κατά τη δικτατορία, πριν πεθάνει το 2000, είχε πει πως ο Φραγκίσκος είχε πιέσει τον ίδιο και τον συγκρατούμενό του Francisco Jalics να εγκαταλείψουν το τάγμα των ιησουιτών και στη συνέχεια τους παράτησε στη μοίρα τους. Κατά την άποψή του, δεν πίστευε πως ο Φραγκίσκος είχε ασκήσει ποτέ καμμία πίεση για την απελευθέρωσή τους. Ο αδερφός του Osvaldo Yorio, Rodolfo, δήλωνε πριν από καιρό πως γνώριζε κόσμο που ο Φραγκίσκος είχε όντως βοηθήσει, αλλά μόνο λόγω της γνώσης του εσωτερικού του οργανισμού της δικτατορίας.
Σήμερα, ο νέος Πάπας, δηλώνει πως η Εκκλησία «δεν έκανε όσα μπορούσε» για να αποτρέψει τα όσα συνέβησαν κατά τα χρόνια του Βρώμικου Πολέμου στην Αργεντινή και στα άμεσα σχέδιά του είναι η αποκατάσταση των μαρτύρων ιερέα Carlos Murias και επισκόπου Enrique Angelelli, συμβολικών φυσιογνωμιών της αργεντινικής Εκκλησίας, δολοφονημένων από τους δικτάτορες.
Και όλα αυτά την ίδια στιγμή που από τη μία φημολογείται η οργανική εμπλοκή του Βατικανού τόσο στη σύντομη επιστροφή του Perón στην εξουσία το ’73, όσο και στην υποστήριξη των Massera και Σια το ’76 (ο ισπανός πρώην δικαστής Baltasar Garzón, ζήτησε από τον Πάπα να ανοιχτούν τα σχετικά μυστικά αρχεία του Βατικανού, αλλά ο τελευταίος αρνήθηκε) και από την άλλη η Τράπεζα του Βατικανού, αλλά και το ίδιο το κράτος του, καταρρέουν από τα οικονομικά και σεξουαλικά σκάνδαλα. Με τις απειλές να ανταλλάσουν αποδέκτες εντός του κράτους, οι ιθύνοντες προσπαθούν να βγάλουν λάδι την όλην ιστορία, χάριν στην έλλειψη πειστικότερων αποδείξεων. Ακόμη και οι επικριτές του Πάπα σιωπούν λίγο-λίγο απέναντι στο καθεστώς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Η Εκκλησία «δεν έκανε όσα μπορούσε». «Ποιά Εκκλησία;» ρωτάμε. Η Εκκλησία της Αλληλεγγύης ή η Εκκλησία-θεσμός που πραγματοποιούσε επίσημες επισκέψεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης; Με τις δηλώσεις του ο Φραγκίσκος προσπαθεί να ρίξει χώμα ελαφρύ πάνω στο παρελθόν. Το παρελθόν μιας στρατιωτικής επιχείρησης που κόστισε τη ζωή σε 50.000 ανθρώπους, εξαφάνισε 30.000 και φυλάκισε 400.000 υπό την καθοδήγηση της CIA, το παρελθόν του ιδίου ως δοσίλογου – το παρελθόν εν τέλει μιας ολόκληρης ηπείρου της οποίας οι πληγές στάζουν ακόμη αίμα.
ΝΑΛ
Νέα Προοπτική τεύχος#547# Σάββατο 6 Απριλίου 2013
